Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποια απώλεια της κίνησης του μεγάλου δάκτυλου ή μια κατάσταση στην οποία η ικανότητα μας να παράγουμε κίνηση με το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού, δεν είναι πλέον δυνατή ή πάρα πολύ περιορισμένη.
Το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού μας, είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέρη του σώματός μας αφού το περπάτημα στηρίζεται στην προωθητική δύναμη που παρέχει η πρώτη μεταταρσο-φαλαγγική ακτίνα.
Σε ένα υγειές μεγάλο δάκτυλο η έκταση της ραχιαίας κάμψης ( σημαντική στην διάρκεια της βάδισης και του τρεξίματος) κυμαίνεται μεταξύ 35°-90°,η οποία μειώνεται δραστικά κατά τη διάρκεια της πάθησης Hallux rigidus. Είναι η συνέπεια της οστεοαρθρίτιδας της πρώτης μεταταρσο-φαλαγγικής ακτίνας όπου η κεφαλή του μετατάρσιου, η βάση της εγγύς φάλαγγας και τα σησαμοειδή οστά (οστά που βρίσκονται στην πελματιαία επιφάνεια της πρώτης μεταταρσο-φαλαγγικής άρθρωσης του τένοντα του βραχύ καμπτήρα μυ) υφίστανται μια μερική συγχώνευση μεταξύ τους που οδηγεί σχεδόν σε αγγύλωση.Μια κατάσταση στην οποία το μεγάλο δάκτυλο σε μία κλινική εξέταση παρουσιάζεται πολύ σκληρό και σχεδόν ακίνητο.
Hallux limitus και rigidus θεωρούνται συχνά ιδιοπαθή, ή προκαλούνται από άγνωστους παράγοντες παρ’ όλα αυτά έχουν καταγραφεί κάποιες πιθανές αιτίες όπωs:
• Κληρονομικότητα
• Εστιακές ή συστηματικές αλλοιώσεις ( εκφυλιστικές ασθένειες, μεταβολικές και φλεγμονώδεις διαταραχές)
• Μακροχρόνια ακινησία με νάρθηκες ή λόγω σχηματισμού ουλών μετά από σπάσιμο ή χειρουργική επέμβαση στο συγκεριμένο σημείο (Hallux Valgus)
• Λανθασμένη εμβιομηχανική κάτω άκρων
• Υπερχρήση και συνεχείς μικροτραυματισμοί (π.χ ποδοσφαιριστές)

Τέλος, ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό το πρόβλημα υγείας, είναι η παρατεταμένη χρήση ακατάλληλων υποδημάτων και η τάση για πλατυποδία (η σταδιακή πτώση της καμάρας του ποδιού μετακινεί προς τα μπρος την κεφαλή του μετατάρσιου, σπρώχνοντας το κόντρα στην βάση της πρώτης φάλαγγας με σημαντική αύξηση αρθρίτιδας).
Τα κύρια συμπτώματα είναι πόνος και δυσκαμψία κατά την κίνηση του μεγάλου δάκτυλου, πόνος κατά την βάδιση ή το τρέξιμο, πόνος με την αλλαγή του καιρού ( κρύο και υγρασία)και καμιά φορά ο πόνος μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες αρθρώσεις των κάτω άκρων.
Η διάγνωση στηρίζεται στην κλινική εξέταση και ακτινογραφία,πολύ σπάνια και κυρίως στα αρχικά στάδια της πάθησης χρησιμοποιείται και η αξονική τομογραφία για αποκλεισμό άλλων παθήσεων.
Η αντιμετώπιση και θεραπεία του’’Δύσκαμπτου μεγάλου δάκτυλου’’ αναλόγως με την βλάβη της άρθρωσης μπορεί να είναι συντηρητική(χωρίς χειρουργείο) ή χειρουργική.
Οι μη χειρουργικές θεραπευτικές επιλογές της συντηρητικής θεραπείας που μπορούν να βοηθήσουν στην μείωση των συμπτωμάτων είναι:
• Κατάλληλα υποδήματα
• Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Φυσικοθεραπεία, χρήση υπερήχων ή άλλους τρόπους που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων
• Χρήση ειδικών ορθωτικών πελμάτων που βοηθάν στην σωστή κατανομή του βάρους του σώματος μας κατά την βάδιση και όχι μόνο.

Η συντηρητική θεραπεία βοηθάει στην μείωση των συμπτωμάτων και την όσο δυνατή καθυστέρηση μιας χειρουργικής επέμβασης η οποία αναλόγως με την κρισιμότητα κάθε περίπτωσης μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα:
1. να διατηρήσει κάποια κινητικότητα της 1ης ακτίνας ή
2. κατάργηση της κίνησης (αρθροδεσία).

Παπαδοπούλου Σοφία, Ποδολόγος