Σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου

Τι είναι το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου;

Ο όρος σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου περιγράφει τον πόνο ο οποίος σχετίζεται με την επιγονατιδομηριαία άρθρωση ( η άρθρωση η οποία σχηματίζεται από την επιγονατίδα και το μηριαίο οστό  ). Ο επιγονατιδομήριαιος πόνος συνήθως οφείλεται σε φλεγμονή ή τραυματισμό των δομών της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης. Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από 3 οστά το μοιραίο οστό , την κνήμη, και την επιγονατίδα . Η επιγονατίδα βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος της άρθρωσης  και από πάνω της περνά ο επιγονατίδικος σύνδεσμός ο οποίος αποτελεί και προέκταση του τένοντα του τετρακέφαλου ( ο μυς ο οποίος βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού).

Φυσιολογικά η επιγονατίδα είναι ευθυγραμμισμένη κεντρικά  στην μηριαία τροχιλία. Σε ασθενείς με σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου  η επιγονατίδα συνήθως δεν είναι  σωστά ευθυγραμμισμένη στην μηριαία τροχιλία. Έτσι τα φορτία στην άρθρωση δεν κατανέμονται με ομαλό τρόπο και δημιουργείται πόνος και φλεγμονή στην άρθρωση. Η λάθος ευθυγράμμιση της επιγονατίδας οφείλεται σε πολλούς λόγους, ένας από αυτούς είναι και η μυϊκή ανισορροπία μεταξύ των δύο κεφαλών του τετρακέφαλου. Ο τετρακέφαλος αποτελείται από τέσσερις κεφαλές οι δύο από αυτές βρίσκονται κεντρικά και παράλληλα με το μηριαίο οστό ( ορθός μηριαίος και μέσος πλατύς ) , μια βρίσκεται  εσωτερικά ( έσω πλατύς ) και άλλη μια εξωτερικά ( έξω πλατύς) ( εικόνα 1 ).

Στις περισσότερες περιπτώσεις του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου ο έξω πλατύς είναι δυνατός από τον έσω πλατύ. Αυτό δημιουργεί μια ανώμαλη κίνηση κατά την διάρκεια της κάμψης και έκτασης του γόνατος. Υπάρχου αρκετοί παράγοντες που δημιουργούν την παραπάνω ανισορροπία και πρέπει να αξιολογηθούν και να διορθωθούν από τον φυσικοθεραπευτή.

Εικόνα 1

Το σύνδρομο του επιγονατιδομηριαίου πόνου είναι πολύ συχνό στον αθλητισμό και ιδιαίτερα στους δρομείς. Σε μεγαλύτερους ασθενείς το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου σχετίζεται με εκφυλιστικές αλλαγές που εμφανίζονται στην άρθρωση. Ιστορικό τραυματισμού στο γόνατο αυξάνει τις πιθανότητες να εμφανιστεί το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου.

Συμπτώματα του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου

Οι ασθενείς με σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου βιώνουν πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και γύρω ή κάτω από την επιγονατίδα. Μερικές φορές ο πόνος μπορεί να γίνεται αισθητός  στο πίσω μέρος του γόνατος ή εσωτερικά της άρθρωσης .

Συχνά υπάρχει ενόχληση η οποία γίνεται « κοφτερότερος» πόνος με την δραστηριότητα.

Ο πόνος υπάρχει σε κινήσεις κάμψης ή έκταση του γόνατος με ταυτόχρονη φόρτιση. Δραστηριότητες οι οποίες επιδεινώνουν τα συμπτώματα είναι το τρέξιμο, το βαθύ κάθισμα , τα άλματα και όταν ο ασθενείς  ανεβοκατεβαίνει σκάλες. Καμιά φορά πόνος μπορεί να γίνει αισθητός όταν το γόνατο είναι λυγισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης μπορεί να υπάρχει σχετιζόμενος ήχος « κλικ» κατά την διάρκεια των κινήσεων του γόνατος.

Διάγνωση του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση ) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου. Σε σοβαρές περιπτώσεις περαιτέρω ακτινολογικός έλεγχος μας δίνει πληροφορίες για τις εκφυλιστικές αλλαγές που υπάρχουν στην άρθρωση.

Θεραπεία του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Οι περισσότεροι ασθενείς με σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Αυτό απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση από τον φυσικοθεραπευτή όλων των παραγόντων , οι οποίοι δημιουργούν το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου και τη θεραπεία τους.

Το ποσοστό της επιτυχημένης θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασική είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθάει τον οργανισμό να επουλώσει του τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν την επιγονατιδομηριαία άρθρωση πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται ( βαθύ  κάθισμα , τρέξιμο, άλματα, ανεβοκατέβασμα σκάλας ). Επίσης πρέπει να αποφεύγεται άσκηση η οποία δημιουργεί πόνο. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα η κατάσταση περνά στο χρόνιο στάδιο. Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι βασική για την γρήγορη αποκατάσταση του προβλήματος. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες ( οξύ στάδιο) στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής  ξεκουράζεται με το σκέλος σε ανάροπη θέση , εφαρμόζει συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα ) παγοθεραπεία και χρησιμοποιεί ελαστική επίδεση  .  Πολύ βασικό κομμάτι της αποκατάστασης του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου είναι η ενδυνάμωση του έσω πλατύ σε ανώδυνο εύρος κίνησης. Αυτό συνήθως συνδυάζεται με ασκήσεις ελέγχου της λεκάνης, και ασκήσεις ενδυνάμωσης των γλουτιαίων  .

Παράγοντες πρόκλησης συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες στους οποίους  οφείλεται η ανάπτυξη του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου. Όλοι πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν κατάλληλα από τον φυσικοθεραπευτή
Μερικοί από αυτού είναι:

• Μυϊκές ανισορροπίες
• Μυϊκή αδυναμία ( ειδικά του έσω πλατύ)
• Αρθρική δυσκαμψία ( άρθρωση του ισχίου , γόνατος ή ποδοκνημικής ).
• Μειωμένη ελαστικότητα μυών ( ειδικά του τένοντα την πλατεία περιτονία και του τετρακέφαλου )
• Λάθος εμβιομηχανική του κάτω άκρου
• Υπέρμετρη ή ακατάλληλη άσκηση
• Λάθος στάση σώματος
• Λάθος τεχνική αθλήματος

Φυσικοθεραπεία για το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση  και για την πρόληψη του επατραυματισμού

Η φυσιοθεραπεία περιλαμβάνει :

• Τεχνικές μαλακών μορίων ( θεραπευτική μάλαξη)
• Αρθρική κινητοποίηση ( manual therapy)
• Taping για αλλαγή της θέση της επιγονατίδας
• Παγοθεραπεία ή θερμοθεραπεία  .
• Ασκήσεις βελτίωσης της ελαστικότητας των μυών ( ασκήσεις βελτίωσης της ελαστικότητας των τετρακέφαλων μυών ) και της δύναμης ( ασκήσεις βελτίωσης της δύναμης  των τετρακέφαλων μυών )
• Ασκήσεις βελτίωσης της ιδιοδεκτικότητας
• Εκπαίδευσης
• Πρόγραμμα παιδικής επαναφοράς στις προηγούμενες δραστηριότητες